Veranderingen langs de oude landweg naar Barchem

Vanaf het einde van de 19de eeuw werd er voor het eerst op grote schaal buiten de grachten van de stad Lochem gebouwd. Overal op de oude akkergronden rond het stadje werden kleine buurtjes aangelegd, die langzaamaan met elkaar verweven raakten. Ook waren er enkele grote particuliere initiatieven, die leidden tot de aanleg van een aantal villaparken, zoals het eerste villapark in de omgeving van de Goorseweg en de Stationsweg, vervolgens de Nieuweweg en vanaf 1909 Berkeloord.

De oude uitvalswegen boden ook aantrekkelijke bouwgrond, een prima plek om te wonen met zicht op een levendige weg. Rijk en arm woonde door elkaar, welgestelde renteniers en notabelen naast kleine burgerlieden en hier en daar nog een enkele boer, van wie de boerderij inmiddels binnen de stadsgrenzen was komen te liggen. Zo ontstond, langs straten als de Tramstraat, de Zwiepseweg, de Zutphenseweg en de Barchemenseweg een opmerkelijke mix van villa’s, kleine en grote arbeiders- en burgermanswoningen en voormalige boerderijtjes. De Barchemseweg met zijn prachtige vergezichten over de Paasberg en de Lochemseberg kwam rond 1900- 1910 in beeld als geliefde bouwlocatie. Villa de Kiesak (later Huize Elisabetha) en Villa Bergoord zijn enkele voorbeelden van de eerste grote huizen, die met uitzicht op het schilderachtige heuvellandschap werden gebouwd. Op de hierbij afgebeelde ansichtkaarten zien we onder andere de villa’s die rond 1910-1915 zijn gerealiseerd in de omgeving waar de Wilhelminalaan en de latere Dr. Cartier van Disselweg op de Barchemseweg aansloten. Het “stadsbeeld” was toen nog uitgesproken landelijk, de Barchemseweg zelfs nog niet verhard en tussen de villa’s lagen akkers en weiden. De helling van de Paasberg zou in de jaren twintig en dertig verder worden verkaveld voor de bouw van kleinere middenstandswoningen. In deze omgeving waren veel pensions en hotels voor de talloze zomergasten, die van het prachtige Lochemse natuurschoon kwamen genieten. De uitzichten vanaf de Paasberg en de Lochemseweg, de hotels en de fraaie villa’s werden ten behoeve van levendige postverkeer op vele ansichtkaarten vereeuwigd. De kaartjes belandden, zoals bijgaande voorbeelden laten zien, in alle uithoeken van het land.

Voor uitgebreide toelichting zie in de Beeldencollectie.