Het Historisch Genootschap is kenniscentrum van de lokale geschiedenis van Lochem, Laren en Barchem. Het Genootschap verzorgt publicaties, presentaties en exposities rondom dat thema. Vrijwilligers beheren een uitgebreide collectie boeken, geschriften, foto\'s, films en objecten in verenigingsgebouw de Veldmaat. Ook de Oude Begraafplaats en de Kruidentuin worden door vrijwilligers van het Genootschap beheerd en onderhouden.
Op 1 januari 2002 is het Historisch Genootschap ontstaan uit het samengaan van de Historische Vereniging Lochem-Laren, de stichting Streekgeschiedenis en de stichting Streekmuseum.
De Historische Vereniging Lochem-Laren was ontstaan in 1983, het jaar dat Lochem uitbundig het 750-jarig bestaan als stad vierde. De vereniging gaf vanaf haar ontstaan het blad 'Het olde Lochem' uit, spoedig gevolgd door het fraaier vormgegeven 'Scholtambt van Lochem'. Verder werden lezingen en excursies georganiseerd, de gemeente geadviseerd en de oude begraafplaats en het Bleekhuisje geadopteerd. De Stichting Streekgeschiedenis Lochem en omstreken was opgericht in 1990 met als doel om foto- en documentatiemateriaal te verzamelen over Lochem en omstreken. Met dat materiaal werden diapresentaties verzorgd. Driemaal per jaar kwam het blad 'Belvédère' uit. De Stichting Streekmuseum beheerde de collectie Frijlink-Spronk en verzorgde jaarlijks een zomerexpositie rond een bepaald historisch thema.
Tegenwoordig zijn er in de gemeente Lochem twee historische verenigingen actief: het Historisch Genootschap Lochem Laren Barchem voor de (kernen van de) vroegere gemeenten Laren en Lochem en oudheidkundige vereniging De Elf Marken doet hetzelfde voor de (kernen van de) vroegere gemeente Gorssel. Bij allerlei activiteiten werken de verenigingen samen.