Markt 16 & 17

Op foto’s in onze collectie staan Markt 16 en 17 steeds samen afgebeeld en nooit afzonderlijk.

Daarom behandelen we ze hier ook in samenhang. Dat wordt nog eens versterkt doordat beide panden samen opgingen in de nieuwbouw van de firma Dullaert in de zeventiger jaren van de 20e eeuw.

Omstreeks 1900 zijn de meeste huizen aan de Markt nog vooral woonhuizen. Zo op het oog geldt dat ook voor Markt 16, het huis met de wolfskap op bijgaande foto en het statige nummer 17 ernaast. Toch klopt dat beeld niet helemaal: al in 1832 wordt van nummer 16 als eigenaar genoemd bakker Derk Reerink. En hij zal er ook zijn bakkerij gehad hebben. Maar het verschijnsel ‘etalage’ bestond nog niet.
Markt 17 is wel een woonhuis en in 1832 in bezit van Willem van Beekhuizen, ‘tuinman’ of ‘dagloner’. Hij woont er met zijn zoon Jacob en diens vrouw en met nog diverse kinderen en kleinkinderen, zeker tot 1850.

Op nummer 16 wonen vervolgens Derks dochter Catharina Lambarta en haar man Jan Hendrik van der Zedde, maar daarna treffen we er nicht Hendrika Wilhelmina Reerink aan met haar man Hendrik Milius, ‘kruidenier’. Opnieuw een winkel dus, die na het overlijden van zijn ouders vanaf 1895 wordt overgenomen door zoon Nicolaas Milius en Diena Bletgen.

Markt 17 wordt intussen het domein van Jacobus Marie Leonard Mispelblom Beijer, notaris te Lochem van 1851 tot zijn overlijden in 1881. Hij woont er met zijn vrouw Theodora Antonetta Rosina Boland en, nadat hij weduwnaar is geworden, met zijn nichtje Engelina Cornelia van Dijk als hulp. De eerste jaren na 1881 passeren als bewoners: Dirk Wachter, directeur van de gasfabriek, Eugen Hoefling, fabriekseigenaar, Laurens ten Cate, meststoffenhandelaar (voordat hij verhuist naar nummer 23), Jan Hendrik Michelsen, spuitwaterfabrikant, en de zussen Rudolfina en Fredrika Charlotte Wilhelmina Wansleven (afkomstig van nummer 15). Het zijn uiteindelijk veehandelaar Simon Heilbronn en zijn vrouw Bertha Cussel die het pand weer langdurig bewonen. Zij vestigen zich vanuit Anholt in 1895 in Lochem, waarschijnlijk meteen hier op de Markt. Hun kinderen, van wie de meesten al in Anholt waren geboren, vliegen tussen 1910 en 1921 uit, maar Simon en Bertha staan nog in 1939 op Markt 17 in het officieel adresboek. Als zij in 1943 het lot van de meeste Lochemse joden ondergaan zijn zij inmiddels verhuisd naar de Dokter Rivestraat.

De kruidenierswinkel op nummer 16 gaat in 1926 over naar Evert Jan van der Worp en Everdina Bouwhuis. Hun zoon Berend Jan Aalt van der Worp zet sinds zijn huwelijk in 1937 met Greta Kuiper de zaak voort. Het wordt een ‘Spar’ winkel en een depot van Jamin.

Markt 17 biedt na de oorlog onderdak aan de sociale dienst van de gemeente Lochem. Ook zijn er kort enkele kamers ingericht voor de openbare bibliotheek en is er sprake van de geologische dienst. En op nummer 16 heeft André Oudheusden enige tijd een winkel in creatieve materialen gehad. Hij was de bedenker van de grote gipsen hand als symbool van ‘Dag Lochem’.

In de zeventiger jaren worden Markt 16 en 17 een prooi voor de nieuwbouwplannen van de firma Dullaert.

In 2008 verrijst op deze plek complex ‘Brouwershof’ met winkels en appartementen. Markt 16 bestaat nog steeds en is tot 2017 een woonwinkel van Hans en Rianne Bronsvoord; anno 2023 is dat pand onderdeel van modewinkel Huiskes; met ingang op nummer 15a.

In Markt 17 begon na 2008 Piet Zoomers, herenkleding, een filiaal en sinds 2019 heeft Berna Hekkelman er de winkel ‘BIJHUIS’ voor woonaccessoires.