De gedenksteen in Laren.
- Bertus en Dineke Koeslag
"In 1945 trokken de Canadezen via de Zutphenseweg naar Laren en werd er hevig gevochten. De Duitsers boden enorme tegenstand en het gevolg was dat de Canadezen de boerderijen in brand staken en de geallieerde vliegtuigen raketbommen afvuurden. De pastorie van het dorp werd opgeblazen en ook de kerk werd flink beschadigd. Door het granaatvuur van de Canadezen werden huizen kapot geschoten. Uiteindelijk trok de bezetter zich terug, maar bij de Wippert laaide het gevecht weer op. Er bleef maar weinig over van de huizen op de Wippert en de Duitsers trokken zich verder terug richting Holten. Op 6 april 1945 was Laren bevrijd, maar er was zoveel verlies en verdriet.
Bijna 75 jaar later rij ik langs de voormalige vlindertuin aan de Oosterenkweg. Hier is in 1995 een gedenksteen geplaatst, dit was een gezamenlijk initiatief van Jan Hijink, Laren & Oranje en de Black Watch of Canada, het Canadese legeronderdeel dat Laren heeft bevrijd. Bertus en Dineke Koeslag waren hierbij en vertelden mij er graag meer over. Bertus: “De gedenksteen is bedoeld voor de Canadese soldaten die zijn omgekomen in Laren. Bij de gedenksteen hebben we ook een bijzondere boom geplant. Een Maple Leaf, een esdoorn, die zie je ook in de Canadese vlag. Het mooiste is dat we de boom hebben geplant samen met de Canadese veteranen. Vanuit Laren & Oranje hebben we in 1995 het comité ‘Welcome Again Veterans’ opgericht en hebben we 46 veteranen en hun echtgenotes uitgenodigd. We hebben een paar mooie dagen met elkaar gehad, het was gezellig in de speciaal ingerichte ’Canada Bar’ bij Witkamp, maar het was ook vaak indrukwekkend.
Het planten van de boom was ook zo’n moment, maar toen hebben we ook weer veel gelachen. Een veteraan verloor namelijk zijn balk met linten en medailles en toen riepen de andere veteranen dat het niet nodig was om de boom te versieren.
Herdenken blijft belangrijk.
De gedenksteen en de bevrijdingsboom zijn hier geplant ter ere van de Canadese militairen die hier zijn gesneuveld. De jongste soldaat was nog maar 17 jaar. Omdat wij hun nooit willen vergeten noemen wij hiernaast de namen van de gesneuvelde soldaten.
Dineke: “De Canadese soldaten die zijn omgekomen in Laren liggen begraven op de Canadese begraafplaats in Holten. Je kan alle graven bezoeken. En natuurlijk zijn er de verhalen in het informatiecentrum. Herdenken is belangrijk, stilstaan bij die mensen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid” Bertus: ‘De gedenksteen in Laren hebben we in 1995 geplaatst. Gelukkig zie je de laatste tijd steeds meer aandacht voor de herdenking. Zo zijn er in Almen en bij de Wippert ook gedenkstenen geplaatst. In de jaren 70 hebben we om de vijf jaar een herdenking gehouden, maar sinds 1995 doen we dat weer elk jaar. Het is mooi om te zien dat er steeds meer mensen samenkomen. Herdenken blijf belangrijk”
Gesneuveld tijdens de bevrijding van Laren
Regiment The Black Watch (RHR) of Canada:
Ralph Piercy * 17 jaar
Chesley Edwin Mightingale * 30 jaar
Lestie Williams (33 jaar
Gerald Paul MacKenzie * 28 jaar
Howard Hector Muirhead * 20 jaar
Michael Peter Brown * 31 jaar
Frederick Taylor Forbes * 31 jaar
Marcel Martin * 30 jaar
George Dale Sharpe * 27 jaar
Frederick Parkinson * 36 jaar
Gordon Hume Hand * 19 jaar
James George Todd * 36 jaar
Jean-Baptiste Turcotte * 19 jaar
Regiment de Maisonneuve:
Jean Paul Barit * 20 jaar
Gerard Russel Eddy Pilon * 19 jaar
Wellie Bertand * 28 jaar
Armand Gionet * 19 jaar
Edgar Ross * 21 jaar
Amede Letourneau * 25 jaar
Roger Dufort * 19 jaar