Openbare Lagere School I

Schuttevâer over de situatie rond 1915:

En daar is dan ook de Oude School, van negen tot twaalf en van half twee tot half vier. Daar, bij de stadspomp aan in de Schoolstraat, wacht soms om half vier een moeder haar twee zoontjes op met een goudreinet (..)

Het langwerpige schoolplein, omsloten door het huis van Jan Swaters aan de ene en het brandspuithuisje bij de school aan de andere kant; en aan beide lange kanten enerzijds de diepe tuinen van de Smeestraathuizen (te beginnen met de tuin van de dames Spaan van de drogisterij) en aan de andere zijde de gracht met uitzicht op de kwekerij van Jonassse en, na een wasdag, de met het wasgoed bedekte bleek.(....)

De school. De klasse-onderwijzer Frederiks is driftig en kan je aan je haren de bank uitsleuren. Meester Ockels, niet sterk van gezondheid, is zachtmoedig en begeleidt het 'zingen' op zijn viool.

Merkwaardig: in het officiële gemeentelijke adresboek van 1939 staan de volgende Openbare Lagere Scholen vermeld:

• School voor U.L.O           hoofd B. Scharp
• School II                          hoofd G. Prop
• School III                         hoofd H. Groothuis
• School Klein Dochteren  hoofd H. Walkotten
• Openbare Bewaarschool hoofd Mej. T. Kamphuis
• Lagere Nijverheidsschool hoofd Mej. M.E. Comerell

Welke van deze is de 'Oude School'?

Mijn herinneringen aan School 1 in Lochem in de jaren ca, 1952 – ca. 1963

's Morgens liep ik, nadat ik een bord pap moest eten (brrr) naar school vanaf de Barchemseweg, via de Nieuwstad, langs bakkerij Heusinkveld, op de hoek oversteken naar een winkel met wol en ondergoed, langs schoenwinkel Swaters, links de hoek om, stukje gracht en dan de school. Er waren twee ingangen.
In de eerste zat ik bij mijn eigen tante in de klas, juf Koldewee, die nu Olthoff heette of ging heten, want ze trouwde met mijn oom. Die kwam haar een keer op school bezoeken in zijn militaire uniform. Dat vond ik heel spannend.
In de tweede klas zaten we bij juf Onderwater, een dame die al grijs haar had. Ze had een heel klein klokje in de klas en we waren pas stil genoeg als we dat klokje konden horen tikken. Als we dan stil genoeg waren, en de armen over elkaar, dan zongen we liedjes als “t Is mei..ei..e “. Ook liedjes waar ik niets van snapte, iets met schiet spoele sjerbekke“ zo klonk het maar waar het over ging?......

Door de hoge ramen zag je boomtoppen van de bomen op straat langs de gracht. In het speelkwartier speelde je buiten en het schoolplein was verdeeld in een deel voor de grote en voor de kleine kinderen.
In de derde klas kregen we mevrouw Scharp. In die klas lag ik lang in het ziekenhuis in Amsterdam. Het was winter want ik kreeg van de hele klas van elk kind een brief over het schaatsen op de gracht en ijsvrij. Veel brieven waren versierd met leuke vrolijke tekeningen. Helaas zijn ze zoekgeraakt, maar de vele kaarten van klasgenootjes heb ik nog.

De allerleukste klas in mijn herinnering was de vierde met meneer Van de Most. Die was heel heel aardig en bijzonder en hij kon prachtige tekeningen op het bord maken en mooi vertellen.
We zaten nog steeds op tweepersoons houten banken met een schuin staande opklapbare bovenkant en daaronder het vak waar je je spullen in kon leggen. Achter in de klas was een bruine, vrij lage kast met een schuifdeur. Daar achter de, voor mij, magische inhoud: boeken. De boeken hadden allemaal dezelfde papieren kaften, ook bruin. Als je je les snel af had, mocht je vrij lezen, in het boek waar je gebleven was de vorige keer. Dat was een feest!
Meneer Van der Most moest een poosje op herhaling in militaire dienst en toen hij terugkwam hadden we een geweldige ontvangt met een erehaag van kinderen in de gang , met slingers in de klas en met taart.

Op het plein speelden we bijvoorbeeld “beddenschudden”. Of springen met een lang springtouw waar de een na de ander (de meisjes) in moest springen. Of ballen tegen de muur met twee of drie ballen. En in de winter was het een ijsbaantje maken er daarop glieren. Niks voor mij, onhandig als ik was.
Tussen de middag ging ik naar huis en 's middags weer een paar uur naar school. Maar ik weet niet meer hoelang je pauze had. We moesten ook op zaterdagochtend tot 12 uur naar school en op woensdagmiddag had je vrij. Geen idee of er ooit een ouderavond was, laat staan een 10.minuten gesprek, Ik denk dat de ouders nauwelijks de school van binnen hebben gezien.

Overal, in elke klas stond een grote zwarte kolenkachel met een groot ijzeren scherm eromheen. In de lagere klassen het leesbord met Aap Noot Mies, een reeks die je nooit meer zult vergeten. Ook hingen er schoolplaten met dieren of een schip of prenten uit Nederlandsch-Indië. En in de hogere klassen de kaart van Nederland, met de grote steden, de rivieren en de gele duingebieden.

In de klas hing bij de deur een bordje waarop stond : Rooster van lésuren. Toen ik net kon lezen , las ik altijd, starend naar dat bordje: Rooster van Lesúren , en vroeg me altijd af wat dat betekende.

In de vijfde verhuisde onze klas een jaartje met meneer De Boer naar het gebouw van School II en daar heb ik geen herinnering aan. En tenslotte kwam in je in School 1 bij meneer Jonker, het hoofd der school. Ik zat in de rij bij het raam.

Ik herinner me de meeste namen nog: Micheline Scheen, Karen Schuurman, Geny Nijenhuis, Hennie Nijenhuis,Willemien Jonker (dochter van), De kinderen uit die rij gingen woensdagmiddag naar de zg Schakelklas, een voorbereidend klasje voor de HBS. Andere namen die ik mij herinner uit die klas: Gerti Meijer, Suus Klomp, Marcel van Winsen, George Smithuis, Dinie Aalders, Fred Streek Herman, Heusinkveld en Lida Rijswijk, Simon? En Lucy Hut.

Marga Olthoff, geboren 1946.